Lojistik Terimleri
Lojistik, yük ve malzeme taşıma anlamına gelir. Kamyon, uçak, tır ve tren gibi araçlar ile malzemelerin bir yerden başka bir yere aktarılması sürecini ifade eder. Lojistik kavramının işletme yönetimi içerisindeki önemi, teknolojinin gelişmesi ile daha da artmıştır. Bir işletmenin en önemli girdilerini oluşturan malzeme ve hizmetlerin en uygun kalitede, en uygun maliyet ve miktarla ve en önemlisi en kısa sürede teslim alınması, o işletmede uygulanan lojistik yönetiminin etkinliğine bağlıdır. Bu nedenle çoğu işletmede lojistik faaliyetleri, bu konuda uzmanlaşmış lojistik şirketleri tarafından yönetilmektedir.
Lojistik terimleri, köken olarak askeri bir terimden ortaya çıkmıştır. Logistikos kelimesinden dilimize uyarlanan lojistik terimleri, kullanılan hammadde, mamul, yarı mamul tedariki, sevkiyat ve depolama süreçlerini kapsar. Lojistik terimleri oldukça fazladır ve detaylıdır. Bu makalede belli başlı lojistik terimlerine ulaşabilirsiniz.
Mal ve hizmet tedarikine ilişkin planlama, organizasyon ve nakliye faaliyetlerini kapsayan lojistik, lojistik yönetimi içerisinde bazı terimler ile ifade edilmektedir. Başlıca lojistik terimleri şunlardır:
- Ambar: Depolama sürecinin yapıldığı belli bir alan ve belli bir süreci kapsayan lojistik terimidir.
- Aktarma Yapmak: Depodaki malların boşaltılması, tasnif edilmesi ve düzenlenmesi anlamını taşır.
- Antrepo: Gümrük müsteşarlığının izinleri doğrultusunda içerisine sadece milli ithal ve ihraç amaçlı eşyaların koyulabileceği depoyu ifade eder.
- Ata Karnesi: Bir eşyanın diğer bir ülkeye girişinde gümrük formalite işlemlerinin azaltılması ve vergiden muaf tutulmasını sağlamak için yetkili makamlarca verilen anlaşma ekidir.
- ATR Dolaşım Belgesi: Serbest dolaşım şartlarını içeren belgedir.
- Boşaltma: Taşınan yük, eşya ve malzemelerin uygun bir şekilde indirilmesidir.
- Bölünmüş Yük: Paketli yükleri ifade eder.
- CMR Karayolu Taşıma Belgesi: CMR anlaşmasına dayanılarak karayolu taşımacılığında kullanılan bir belgedir.
- Çekici: Römork ve yarı römorkları çekmeye yarayan taşıma aracıdır.
- Depolama: Belli koşullarda saklama ve stoklama işlemidir.
- Dökme Yük: Belli bir ambalajı olmayan yük çeşididir.
- Elleçleme: Boşaltma, ayırma, teslimat, paket açma, istifleme, yenileme, toplama, ambalajlama ve yükleme işlemlerinin tamamını kapsar.
- FIFO: İlk giren ilk çıkar kuralını ifade eder.
- Filo Yönetimi: Ulaştırma araçlarının uygun şekilde seçilmesi ve takibidir.
- FTL (Full Truck Load): Tam kamyon yükünü, FCL (Full Container Load) ise tam konteyner yükünü ifade eder.
- Geçici Kabul: Yurtdışından getirilen malzemenin çeşitli maddeler ile harmanlanarak mamul ya da yarı mamul haline getirilmesi ve tekrardan yurt dışına çıkarılması işlemidir.
- Global Teminat: Devlet haklarını garantiye almak amacı ile düzenlenen teminattır.
- Gümrük Beyannamesi: Gümrük mevzuatına göre gümrük müşaviri tarafından hazırlanan ithal veya ihraç edilecek olan malların listesidir.
- Gümrük Vezne Alındısı: İthalatta kullanılan bir belge olup her türlü ödemeyi gösterir.
- Kabotaj: Limanlar arasındaki yolcu ve yük taşıma hakkıdır.
- Kademeli Stok: Aynı ürün grupları içerisindeki ardışık stok kavramıdır.
- Kargo: Taşınan her türlü mal veya eşyadır.
- Konsolidasyon: Küçük miktarlı yüklerden oluşturulan büyük yükleme partilerini ifade eder.
- Konteyner: Deniz yolu ile özel sandıklarda taşınan yüklerdir.
- Mahrece İade: İthal malzemenin uygunsuzluk nedeni ile ülkeye geri iade edilmesidir.
- Mal Kabul: Malın depoya alınarak kaydının tutulmasıdır.
- Nakliyat Sigortası: Taşınan malların zarara karşı sigortalanmasıdır.
- Navlun: Taşımacılığa ilişkin ücretlendirmedir.
- Özel Antrepo: Bir firmanın sadece kendi mallarının depolandığı yerdir.
- Palet: Malların konulduğu ahşap platformdur.
- Stok: Depoda bulundurulan malzemedir.
- Taşıma İrsaliyesi: Taşıma yerine gidecek olan adres bilgilerini içeren evraktır.
- Tedarik: Malın ve hizmetin sağlayıcısına verilen isimdir.
- Transit Yükleme: Taşınan yükün başka bir taşıyıcıya aktarılmasıdır.
Lojistik terimleri, işletmelerin operasyonel süreçlerini etkin bir şekilde yönetmeleri için kritik öneme sahiptir. Bu terimlerin doğru anlaşılması ve uygulanması, lojistik faaliyetlerin verimliliğini artırır. |
Şahinter
03 Ağustos 2024 CumartesiLojistik terimlerini öğrenmek işletmemin operasyonel süreçlerinde nasıl bir fark yaratabilir? Özellikle FIFO ve kademeli stok gibi kavramların uygulamasında dikkat etmem gereken noktalar nelerdir?
Cevap yazAdmin
03 Ağustos 2024 CumartesiŞahinter,
Lojistik terimlerini öğrenmek, işletmenizin operasyonel süreçlerinde büyük fark yaratabilir ve etkinlik ile verimliliği artırabilir. Özellikle FIFO (First In, First Out) ve kademeli stok gibi kavramların uygulanması, stok yönetimi ve müşteri memnuniyeti konusunda olumlu etkiler sağlayabilir.
FIFO (First In, First Out):
- FIFO, ilk giren ürünün ilk çıkması esasına dayanan bir stok yönetim yöntemidir.
- Bu yöntem, ürünlerin raf ömrünün dolmasını önler ve taze stokla çalışmanıza olanak tanır.
- FIFO uygulamasında, depolama alanlarınızın düzenli ve sistematik olması gerekir. Ürünlerin kolayca erişilebilir olması ve eski stokların öncelikli olarak sevk edilmesi sağlanmalıdır.
Kademeli Stok:
- Kademeli stok yönetimi, stok seviyelerinin belirli kademelere bölünerek yönetilmesidir. Bu, üretim ve tedarik süreçlerinde esneklik sağlar.
- Bu yöntemi kullanarak, talep dalgalanmalarına karşı daha hazırlıklı olabilir ve stokta ürün bitmesi riskini minimize edebilirsiniz.
- Kademeli stok yönetiminde dikkat etmeniz gereken en önemli nokta, stok seviyelerini doğru şekilde analiz etmek ve ihtiyaçlarınızı karşılayacak şekilde seviyeleri ayarlamaktır.
Bu kavramları doğru şekilde uyguladığınızda, işletmenizin lojistik operasyonlarında büyük iyileşmeler gözlemleyebilirsiniz. Başarılar dilerim!